|
منبع: روزنامه کامرسانت
سه شنبه 22 شهریور
روسیه و آژانس بین
المللی انرژی اتمی
مسکو برای دفاع از ایران آماده می شود
روز گذشته غلامرضا آقازاده معاون رئیس جمهور ایران وارد مسکو شد.موضوع اصلی مذاکرات
وی با مقامات روسیه ،اجلاس آتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در رابطه با برنامه
هسته ای ایران می باشد.می توان گفت که مسکو تصمیم گرفته است که در رأی گیری مهم و
تعیین کننده این سازمان که یک هفته دیگر خواهد بود، از ایران حمایت کند.که در آن
صورت مشکلات عمده ای می توند گریبانگیر روسیه شود.
نمایش تهران
هفته های اخیر برای دولت جدیدایران بسیار با اهمیت است.محمود احمدی نژاد که تا قبل
از ژوئیه سال جاری در محافل سیاسی بین المللی از معروفیتی برخوردار نبود، در
انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید .قضاوت بین المللی نسبت به شخصیت رئیس جمهور
جدید به اظهارات تند و انتخاب وزرای محافظه کاراز سوی وی بر می گردد که همگی
ازمدافعان توسعه فعالانه برنامه هسته ای ایران می باشند.
با گذشت تقریباً دو ماه از انتخابات ریاست جمهوری در ایران ،شاهد نمایش جهانی رئیس
دولت جدید این کشور هستیم؛روز گذشته دیپلمات های روسی با معاون جدید ریاست جمهوری
ایران آشنا شدند و روز چهارشنبه (23 شهریور) احمدی نژاد برای شرکت در اجلاس عمومی
سازمان بین الملل وارد نیویورک خواهد شد .ایالت متحده احمدی نژاد رابه شرکت در
گروگان گیری سفارت امریکا در تهران که در سال 1358 صورت گرفت، محکوم می کند و به
همین دلیل نظر مثبتی نسبت به او ندارد و صدور ویزا برای احمدی نژاد از سوی وزارت
امور خارجه امریکا تنها به دلیل ادای وظایف این کشور در مقابل سازمان ملل انجام
گردید.احمدی نژاد در مجمع عمومی سخنرانی خواهد کرد اما مذاکره با رهبران غربی در
برنامه وی گنجانده نشده است در عوض وی با ولادیمیر پوتین ملاقات خواهد کرد.
و بالاخره یکی از جلوه ها و شاید بتوان گفت مهمترین عنصرنمایش بین المللی دولت جدید
ایران عبارت است از اجلاس آژانس بین المللی انرژی اتمی که قرار است 19 سپتامبر
برگزار شود که برای تهران اهمیت زیادی خواهد داشت.ایالت متحده و اتحادیه اروپا بر
خواست خود مبنی بر ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل تأکید
خواهند کرد.
توسعه روابط ایران و غرب به این تور بزرگ دولت جدید بستگی دارد . چندی پیش حکومت
ایران به طور آگاهانه به تشنج روابط با ایالت متحده و اتحادیه اروپا دامن زده و
نسبت به در خواست این کشورها مبنی بر توقف پروسه غنی سازی اورانیوم بی تفاوتی نشان
داده و فعالیت مرکز هسته ای اصفهان را که به مدت یک سال بسته بود از سر گرفت.هدف
ایران از ایجاد تشنج در روابط با غرب عبارت است از : اولاً این کشور تصور می کند که
با برخورد تند خود امتیازاتی از غرب خواهد گرفت،ثانیاً افزایش فشارهای بین المللی
تأثیر فراوانی بر شرایط داخلی کشور دارد – وجود دشمن خارجی به اتحاد و یک پارچگی
جامعه منجر می شود – . برای اجرای موفقیت آمیز این نقشه ، دو شرط لازم است: از یک
طرف طبق محاسبات تهران ،در صورت حمله از سوی ایران ، طرف مقابل از اصول کناره گیری
کرده و میدان را خالی می کند.از طرف دیگر تهران به متحدانی همچون روسیه و چین نیاز
دارد که در صورت لزوم بتوانند به امریکا و اروپا اعتراض کنند.هفته آینده معلوم
خواهد شد که محاسبات حکومت ایران درست بوده است یا نه .
امیدهای مسکو
روز گذشته غلام رضا آقازاده با سرگی لاوروف وزیر امورخارجه، الکساندر رومیانتسف
رئیس روس اتم و ایگور ایوانف دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه دیدار و مذاکره
نمود.روسیه یکی از مهمترین کشورهای طرف همکاری ایران محسوب می شود.در پایان سال
آینده ساخت نیروگاه اتمی بوشهر که از خیلی وقت پیش توسط متخصصان روسی آغاز گردیده
است ، به پایان خواهد رسید.علاوه بر آن در ابتدای سال جاری پارلمان ایران مناقصه
بین المللی ساخت بیست نیروگاه اتمی دیگر در بیست سال آینده را تصویب کرد.روز گذشته
در مسکو آقازاده، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به همکاری های سودمند
ایران و روسیه در زمینه های اقتصادی و سیاسی، مسئله فوق را مؤکداً یادآوری نمود.
روسیه در روزهای اخیر به صورتی علنی از ایران پشتیبانی می کند.سرگی لاوروف ، وزیر
امور خارجه اظهار داشت که مسکو ارسال پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت
سازمان ملل ، ضروری نمی داند.در مذاکرات دیروز ، مقامات روسی سعی کردند ایران را از
تلاش برای تشنج بیشتر باز دارند ( چرا که می تواند به رویارویی با غرب منجر شود که
برای روسیه به هیچ وجه سود مند نیست ).مسکو سعی کرد تهران را به تجدید نظر در تصمیم
خود مبنی بر غنی سازی اورانیوم در مرکز اصفهان متقاعد کند .مذاکره کنندگان روس بر
آن بودند تا میزان آشفتگی اوضاع و نبود شرایط مناسب برای به مبارزه فراخواندن
امریکا را برای مهمان خود روشن کنند.
مقامات روسی امیدوارند که جامعه جهانی از تنبیه شدید ایران صرف نظر کند و اجلاس
کشورهای اروپایی به انتقال پرونده هسته ای این کشور به شورای امنیت رأی مثبت ندهد.
چند روز پیش آرییل کوئن کارشناس بنیادHeritage در پی ملاقات با ولادیمیر پوتین ،
سرگی ایوانف و سرگی لاوروف در مسکو به خبرنگار " کامرسانت " گفت :" آنها در رابطه
با ایران نظری دوگانه دارند از یک سو موضع روسیه به اروپا نزدیک است و از سوی دیگر
کرملین با انتقال پرونده به شورای امنیت سازمان ملل مخالفت می کند."
به اعتقاد آقای کوئن :" از آنجایی که روسیه ایران را عضوائتلاف های چند قطبی از
جمله با چین که مخالف ایالت متحده است ، می داند،از تیره شدن روابط با ایران
خودداری می کند ".
رأی گیری از پیش تعیین شده
آرییل کوئن با مقایسه موضع مسکو و نقطه نظرات " سه کشور اروپایی "چنین نتیجه می
گیرد که آنها نه تنها نزدیک نبوده بلکه در مقابل هم قرار دارند:"من در صحبت با
مشاوران وزارت دفاع فرانسه در پاریس ، متوجه شدم که موضع آنها در رابطه با ایران
سرسختانه تر از موضع ایالت متحده امریکا است.فرانسوی ها خواهان مطرح شدن بی قید و
شرط پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل هستند".به گفته کارشناس بنیاد
Heritageچنین موضعی از سوی فرانسه نشان دهنده آن است که تهران توافق موجود با " سه
کشور اروپایی " در رابطه با توسعه برنامه هسته ای نظامی خود را زیر پا گذاشته
است.کوئن گفت :"خاتمی،رئیس جمهور سابق و احتمالاً نمایندگان رفسنجانی قول توقف
برنامه های هسته ای نظامی تا سطح ژاپن را داده بودند؛بنابراین زمانی که دولت جدید
تمام توافق های قبلی را نادیده می گیرد، اروپائیان احساس می کنند که گول خورده اند
و تمایل دارند ایران را تنبیه کنند.
در شرایطی که نمایندگان " سه کشور اروپایی " از آژانس بین المللی انرژی اتمی می
خواهند که در خواست آنها رامبنی بر ارسال پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت
مورد حمایت قرار دهد، تهران به تبلیغات متقابل مشغول است.در آستانه اجلاس آژانس بین
المللی انرژی اتمی ، مقامات عالی رتبه ایرانی طی سفرهای خارجی متعدد بر آنند تا
آنجا که ممکن است تعداد بیشتری از کشور های عضو شورای حکام را برای متقاعد کردن
اعضاء آژانس جهت رأی ندادن به ارسال پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت ،بسیج
کنند.به اعتقاد تحلیل گران، تعداد این کشورها زیاد نیست ؛مسلماً پاکستان و برزیل
رأی منفی خواهند داد.ممکن است مالزی و افریقای جنوبی هم از ایران حمایت کنند.( آنها
جزء جنبش غیر متعهد هستند که رسماً همبستگی خود را با موضع ایران اعلام کرده اند).
هند موضع کاملاً روشنی ندارد هر چند که می توانست از ایران حمایت کند که به اعمال
فشارهایی بر این کشور منجر می گردید.دو ماه پیش دهلی و واشینگتن موافقت نامه ای در
زمینه همکاری های هسته ای امضاء نمودند که اتفاقاً در حال حاضر به تصویب کنگره
امریکا می رسد؛اگررأی هند مخالف رأی امریکا باشد، کنگره ممکن است موافقت نامه فوق
الذکر را تصویب نکند.
در نهایت تهران بر حمایت چین و روسیه حساب می کند.الکساندر کامیزین معاون اول رئیس
نمایندگی روسیه در سازمان ملل در گفتگو با " کامرسانت "اظهار داشت :" روسیه از
ادامه مذاکرات در چارچوب آژانس برای حل مسئله ایران حمایت می کند".این دیپلمات
تأکید کرد که : " ایران هیچ نوع موافقت نامه حقوقی را زیر پا نگذاشته است".در ضمن
وی ابراز داشت که :"سرباز زدن ایران از پذیرش مسئولیت داوطلبانه، ناخوشایند است".
در این میان منبع مطلع در گروه های دیپلماتیک روسی در نیویورک به خبرنگار "
کامرسانت " اعلام کرد که مسکو:"نگران آن است که در صورت ارسال پرونده به شورای
امنیت ، مشکلات مربوط به برنامه هسته ای ایران افزایش یابد".به عقیده وی:"این مسئله
سیاسی بسیار حادی است که ممکن است به بن بست کشیده شود باید تا شرکت رئیس جمهور
ایران در سازمان ملل دست نگه داشت همانطور که انتظار می رود وی پیشنهاد خود را در
آنجا مطرح خواهد کرد".
نه آقای کامیزین و نه منبع " کامرسانت " در گروه های دیپلماتیک در نیویورک حاضر
نشدند در مورداینکه روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد امکان ارسال
پرونده هسته ای ایران چه رأیی خواهد داد،ابراز عقیده نمایند. حتی اگر امید ایران
تحقق یابد و کشورهای روسیه ، چین ، هند، برزیل ،پاکستان ،مالزی و افریقای جنوبی از
وی حمایت کنند، در نهایت ایران چیزی به دست نخواهد آورد چرا که در شورای حکام حق
وتو وجود ندارد و تصمیمات با اکثریت آراء اتخاذ می شود.اگر آراء به نفع ایران کافی
نباشد – در شورای حکام تنها 25 کشور شرکت دارند که اکثریت آنها به احتمال قوی هم
صدا با ایالت متحده و "سه کشور اروپایی" علیه ایران رأی خواهند داد – در این صورت
شورای امنیت سازمان ملل موظف است موضوع مربوط به برنامه هسته ای ایران را مورد بحث
و بررسی قرار داده از ایران بخواهد که غنی سازی اورانیوم را کنار بگذارد.
در صورت شکست در آژانس بین المللی انرژی اتمی ،موضع تهران سست خواهد شد.البته
کشورهای حمایت کننده ایران نیز وضعیت بهتری نخواهند داشت؛به عنوان مثال روسیه ممکن
است با "هشت کشور بزرگ صنعتی " آنهم در سالی که ریاست آنرا بر عهده دارد ،دچار
اصطکاک شود.
میخائیل زیگار ؛دیمیتری سیدوروف
نیویورک |
